Η σταδιακή άρση μέτρων και επιστροφή χιλιάδων εργαζομένων στις επιχειρήσεις τους φέρνει -γι’ αυτές τις περιπτώσεις- το τέλος της φάσης των αναστολών συμβάσεων εργασίας και του έκτακτου επιδόματος.
Παρά το άνοιγμα των καταστημάτων λιανικής πώλησης, επιχειρήσεις πολλών κλάδων παραμένουν κλειστές, με συνέπεια εργαζόμενοι και εργοδότες να αναρωτιούνται τι θα ισχύσει από εδώ και στο εξής.
Βάσει των στοιχείων που ανακοίνωσε χθες ο υφ. Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς το 77,5% των εργαζομένων που είχαν τεθεί σε αναστολή οι συμβάσεις τους παραμένουν σε αυτό το καθεστώς, ενώ κλειστό παραμένει το 75% των επιχειρήσεων που «σφραγίστηκαν»με κρατική εντολή.
Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος αναλύει στο iefimerida.gr τη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση (10/05/2020) για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις και δίνει απαντήσεις στα 9 βασικά ερωτήματα:
Ακολουθούν οι 9 βασικές ερωτήσεις και απαντήσεις για τη νέα ΚΥΑ για τα εργασιακά, από τον δικηγόρο – εργατολόγο Γιάννη Καρούζο:
1) Είμαι εργαζόμενος σε επιχείρηση που θα παραμείνει κλειστή με απόφαση Αρχής και τον Μάιο. Θα παραμείνω σε αναστολή; Δικαιούμαι την αποζημίωση ειδικού σκοπού (επίδομα);
Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων, που θα παραμείνουν κλειστές με απόφαση κρατικής αρχής και για τον μήνα Μάϊο 2020, θα παραταθεί για το σύνολο του μήνα η αναστολή της σύμβασης εργασίας τους. Είναι δικαιούχοι κρατικής αποζημίωσης ύψους 534 ευρώ. Τονίζεται ότι οι εργαζόμενοι δεν χρειάζεται να επανυποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα supportemployees.
2) Είμαι εργαζόμενος σε κλειστή επιχείρηση και επιθυμώ να δηλώσω άλλον αριθμό ΙΒΑΝ ή διαφορετικά στοιχεία μίσθωσης. Μπορώ να κάνω τροποποίηση;
Οι εργαζόμενοι που θα παραμείνουν σε αναστολή καθώς η επιχείρησή τους θα αναστείλει υποχρεωτικά τη λειτουργία της με απόφαση αρχής και για τον τρέχοντα μήνα, δεν χρειάζεται να υποβάλλουν εκ νέου δήλωση για να λάβουν την αποζημίωση των 534 ευρώ. Έχουν τη δυνατότητα όμως, να τροποποιήσουν την ήδη υποβληθείσα δήλωση ως προς τα στοιχεία μίσθωσης (στοιχεία εκμισθωτή και μίσθιου), ή/και να αλλάξουν τον αριθμό ΙΒΑΝ. Οι προθεσμίες των σχετικών δηλώσεων είναι από 19/05 έως 01/06.
3) Οι επιχειρήσεις που θα παραμείνουν κλειστές, πρέπει να υποβάλλουν νέα υπεύθυνη δήλωση στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ;
Οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, οφείλουν να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση στο ΠΣ Εργάνη, στην οποία θα ορίζουν τους εργαζόμενους, των οποίων παρατείνεται η αναστολή, καθώς και τα στοιχεία επαγγελματικής μίσθωσης, ώστε να τύχουν της προβλεπόμενης έκπτωσης ενοικίου. Η προθεσμία της υποβολής των σχετικών δηλώσεων ξεκινά από 18/05 έως 31/05.
4) Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να κάνουν παράταση αναστολής, για ποιους εργαζόμενους και για πόσο χρονικό διάστημα;
Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος
Οι πληττόμενες επιχειρήσεις, καθώς και οι επαναλειτουργούσες, εφόσον έχουν θέσει μέρος ή το σύνολο του προσωπικού τους σε αναστολή των συμβάσεων εργασίας, και η διάρκεια των 45 ημερών αυτής ολοκληρώνεται από τις 30-04-2020 και εντός του Μαΐου, δύνανται να παρατείνουν την αναστολή έως 30 ημέρες και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν της 31ης Μαΐου 2020. Επομένως, πρόκειται για μια παράταση αναστολής “a la carte”, που δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια για όλους τους εργαζόμενους. Προκειμένου ο εργοδότης να προβεί σε παράταση της αναστολής, πρέπει να τηρήσει τον αριθμητικό περιορισμό ως προς το maximum του αριθμού των εργαζομένων, που καθορίζεται έως και το 60%. Με απλά λόγια, ο εργοδότης, μπορεί να παρατείνει την αναστολή των συμβάσεων έως του ποσοστού του 60% των εργαζομένων που τελούσαν σε αναστολή. Ωστόσο, ορισμένες επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ που απαριθμούνται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της από 10-05-2020 ΚΥΑ, δύνανται να παρατείνουν χωρίς τον περιορισμό του 60% την αναστολή των συμβάσεων εργασίας. Διευκρινίζεται ότι πρόκειται για παράταση αναστολής και όχι για παράταση της προθεσμίας για θέση σε αναστολή. Έτσι λοιπόν, δεν μπορούν να τεθούν για πρώτη φορά σε αναστολή εργαζόμενοι, παρά μόνο οι ήδη υποβληθέντες να παραμείνουν σε αναστολή.
5) Πότε πρέπει να κάνουν δηλώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ οι πληττόμενες και οι επιχειρήσεις που επαναλειτουργούν; Οι εργαζόμενοι πρέπει να υποβάλλουν και εκείνοι σχετική δήλωση;
Οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, θα προβούν σε υποβολή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης, στην οποία θα δηλώνουν τους εργαζομένους στους οποίους θα παραταθεί η αναστολή, καθώς και τα στοιχεία επαγγελματικής μίσθωσης. Η προθεσμία ξεκινά από 1-6 έως 7-6-2020. Οι εργαζόμενοι δεν απαιτείται να υποβάλλουν σχετική δήλωση. Ωστόσο, έχουν τη δυνατότητα να διορθώσουν ή να συμπληρώσουν κάποιες ελλείψεις της προηγούμενης δήλωσης, ως προς τον αριθμό ΙΒΑΝ ή τα στοιχεία της μίσθωσης, εντός της ίδιας προθεσμίας.
6) Θα λάβουν αποζημίωση οι εργαζόμενοι των πληττόμενων ή επαναλειτουργουσών επιχειρήσεων;
Οι εργαζόμενοι αυτών των επιχειρήσεων που θα παραταθεί η αναστολή τους, θα είναι δικαιούχοι κρατικής αποζημίωσης. Το ποσό που θα λάβουν δεν είναι ίδιο για άλλους και κυμαίνεται ανάλογα τις ημέρες της παράτασης. Επί παραδείγματι, ένας εργαζόμενος που η αναστολή του λήγει στις 15 Μαΐου και θα τεθεί από τον εργοδότη του σε παράταση αναστολής έως 31 Μαΐου, θα λάβει την αναλογία των 534 ευρώ λαμβάνοντας υπόψη τις ημέρες παράτασης.
7) Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να προβούν σε απολύσεις;
Σε απολύσεις μπορούν να προβούν οι επιχειρήσεις που δεν επέλεξαν να κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής ή της παράτασης της αναστολής των συμβάσεων εργασίας. Εξυπακούεται ότι δεν υπάρχει δέσμευση απαγόρευσης απολύσεων για τις επιχειρήσεις που δεν έκλεισαν με απόφαση κρατικής αρχής ή δεν χαρακτηρίστηκαν ως πληττόμενες βάσει ΚΑΔ.
8) Μετά τη λήξη της αναστολής ή και της παράτασης της αναστολής, έχουν προστασία οι εργαζόμενοι;
Για την απάντηση του ερωτήματος πρέπει να γίνει μια κρίσιμη διάκριση, ανάμεσα στις επιχειρήσεις που έθεσαν σε αναστολή το προσωπικό τους και δεν επέλεξαν την παράταση της αναστολής, και σε εκείνες που επέλεξαν μετά τη λήξη της αναστολής, την παράτασή της. Στην πρώτη κατηγορία, μετά τη λήξη της αναστολής, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να διατηρήσει τους ίδιους εργαζόμενους με τους ίδιους όρους συμβάσεων εργασίας για διάστημα 45 ημερών. Στη δεύτερη περίπτωση, μετά τη λήξη της παράτασης της αναστολής, ο εργοδότης, δεσμεύεται με υποχρέωση διατήρησης ίδιου αριθμού εργαζομένων με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας (πλήρους απασχόλησης, μερικής, εκ περιτροπής), για διάστημα επίσης 45 ημερών.
9) Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να κάνουν οριστική ανάκληση της αναστολής και τί σημαίνει για τον εργαζόμενο;
Οι πληττόμενες καθώς και οι επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις, μπορούν να προβούν σε ανάκληση της αναστολή συμβάσεων εργασίας τουλάχιστον του 40% των εργαζομένων που είχαν τεθεί σε αναστολή. Σημειωτέων, ότι για τις πληττόμενες επιχειρήσεις δεν ισχύει μόνο ο αριθμητικός περιορισμός του 40%, αλλά επιπλέον, η αναστολή της σύμβασης εργασίας πρέπει να έχει διαρκέσει τουλάχιστον 15 ημέρες. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο εργαζόμενος επανέρχεται στην εργασία του και δεν μπορεί να τεθεί εκ νέου σε αναστολή. Οφείλει να παρέχει τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες και ο εργοδότης υποχρεούται σε καταβολή μισθού.
Εκείνο που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι ο νομοθέτης, αυτή την κατηγορία εργαζομένων επέλεξε να την εξαιρέσει από την προστασία των 45 ημερών που ακολουθεί της αναστολής ή της παράτασης αυτής. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι ο εργαζόμενος που είναι σε αναστολή και ο εργοδότης την ανακάλεσε οριστικά, δύναται να τον θέσει μονομερώς ως προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας (ιδιόμορφη εκ περιτροπής εργασία) τηρώντας τη νόμιμη διαδικασία, ή να τον μεταφέρει από μια επιχείρηση σε άλλη επιχείρηση του ίδιου ομίλου.
Καθίσταται ανησυχητικό ότι η εν λόγω διάταξη μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για άσκηση του κακώς εννοούμενου εργοδοτικού δικαιώματος, καθώς και για καταχρηστικά φαινόμενα, αφού πρακτικά ένας εργοδότης, δύναται και μια ημέρα πριν τη λήξη της αναστολής ή της παράτασής της, να ανακαλέσει οριστικά τον εργαζόμενο και να τον θέσει σε προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, μειώνοντας τις αποδοχές του, ενώ την ίδια στιγμή οι συνάδελφοί του που επανήλθαν στην εργασία τους με το πέρας της αναστολής ή της παράτασής της, να χαίρουν 45 ήμερης προστασίας από την μετατροπή των συμβάσεων εργασίας τους. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι ορισμένες επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ που αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της εν λόγω ΚΥΑ, δεν δεσμεύονται από τον αριθμητικό περιορισμό του 40%.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος – εργατολόγος με έδρα την Αθήνα
Πηγή: iefimerida.gr – https://www.iefimerida.gr/ellada/ti-ishyei-kleistes-epiheiriseis-epidoma-anastoles